“Van de zeven miljoen woningen in Nederland zijn er vier miljoen rijtjeshuizen. Dat is echt een typisch Nederlands verschijnsel. Je huis op de begane grond, grote ramen met de gordijnen open en iedereen die bij elkaar naar binnen kijkt. Je ziet dat mensen uit een andere cultuur [inmiddels wonen er 88 verschillende nationaliteiten in Selwerd] die in de wijk komen wonen direct de gordijnen dichtdoen. Ook hebben wij Nederlanders heel erg de behoefte om een voor- én achtertuintje te hebben.”
Stedenbouw
“De huizen die in Selwerd zijn gebouwd, zijn echt gebouwd om de enorme babyboom na de oorlog op te vangen. Heel veel jonge gezinnen kwamen hier wonen. Het idee was om alleen maar rijtjeshuizen te plaatsen, want daar wilden mensen in wonen.
Selwerd is samen met Paddepoel en Vinkhuizen in één keer ontworpen door stedenbouwkundige Henk Eysbroek. De stichting Ratiobouw heeft zich vervolgens overal mee bemoeid en iedere millimeter nagemeten of het functioneel genoeg was en of het niet nóg iets functioneler gebouwd kon worden. Dus dat is Selwerd: een uitgemeten en uitgerekende wijk. Je had een aantal standaard woningen waar ze uit konden kiezen, iets van vijf, en die werden steeds herhaald. Dan werd er uitgerekend ‘zoveel ruimte heeft een vrachtwagen of kraanwagen nodig om tussen die woningen te komen’ en dat werd dan de maat waartussen die huizen zijn gebouwd.”
Verschil in woningen
“Je hebt vijf soorten woningen en het idee was dat bij iedere soort een architect werd aantrokken en die een bepaald bedrag werd gegeven zodat er iets kon worden aangepast; de ramen of iets anders. Maar in de praktijk werd dat nooit echt gedaan. Dit idee is niet uniek, dat hebben ze ook in Tilburg gedaan en daar staan bijvoorbeeld dezelfde huizen als hier. Een van die huizen is door de Groningse architect Martini ontworpen – dat is een van de meest gebouwde woningen in Nederland. In Tilburg, Eindhoven en Delfzijl kun je een wijk instappen en dan waan je je in Selwerd.
“Je ziet dat in de jaren tachtig woningbouwverenigingen huizen verschillend aangepakt hebben. Toen zijn bijvoorbeeld die kunststoffen gevels op de woningen geplakt. De eentonigheid is daardoor wat onderbroken.
Ik denk dat als je begrijpt waarom het zo gebouwd is, dat dan blijkt dat het een heel interessante wijk is. Als je er doorheen loopt en het verleden voelt. Dat mensen in plaats van het saai te vinden, snappen waaróm het zo eentonig is. Het was echt een luxe in die beginjaren om in Selwerd te wonen.”
Een rondleiding door Selwerd is te boeken via Marcel Imthorns toeristenkantoor Periferie.
